Nepali Melancholy

Look around
and they are there
the rightful mothers
the logical parameters
the failed to make soul leechers
those soothing so called companions...
everyone is there,
you are sorrounded by them.
you are supposed to be warm through them...
even though every once in a while,
you crack a little joke with them
eat with them, talk a lot with them...
even analyze things with them...
they don't work (actually they do, you don't)
for you...
for they are like,
those dry lemons In your kitchen,
even though you've got a lot of them,
once you cut them in half
you hardly get more than 3 drops from each and every one of them...
and then you get excited by an idea
and you run into the garden
in search of sour and juicy lemons
you smell them all one by one...
with high hopes you move onto the next one...
even they seem dry
and then you realize,
the goddamn garden is full of dry lemons
and then you decide...
to not give a rat about those things...
'A Lonely Warrior
is what I WILL to become'
and then it comes,
that almighty feeling,
that may be peculiarly Nepali :
Can, Shall I?
and then you are doomed...you know that
but you still insist on surviving
because you still have that strong feeling deep inside
when you're alone
because you can still laugh at global internet jokes
they help you for a while
but since they don't carry Nepali melancholy
they seem superficial...
Well...you know that
Nepali humour is even more superficial..
and then you seek for literature, songs
the same problem arises...
nothing works (actually everything does, you don't)
So, you decide to write a poem...
not because it helps
or because it is not superficial
but simply because:
you don't know how to do anything else

एक्लोपना

नदीलाई वरदान
जलाशयलाई अभिशाप।
सर्वोच्चको गरिमा
ऐनाको शोक गाना।
बाघको सार,
अहिरोलाई जीउको भान।
हावा चले बल्ल स्थितीने बलवान।

जब चरा जति निदाउछन्
निशा निर्मित बर्बराउछन्
बलेको अन्तिम दियो झ्वाट्ट निभ्छ
एउटा यात्रुको पाउ चिप्लिन्छ।
गई ठोकिन्छ एउटा खाँबोमा
पलमा जमेको शिर ।
त्यै बखत बिजुली चम्कन्छ
मुसलधारे पानी पर्छ...
यात्रु पाउ चाल्न खोज्छ
भाउन्नले जमीनमा पछार्छ।
घस्रन खोज्छ,
खाँबो ऊ माथी ढल्छ
उसको यात्रामा एक अर्को लबटा।
जीउ सुन्नियो, टाउको घुम्यो, सायद करङ भाँचियो!
तर स्वर बाँकी छ...
सर्वप्रथम ऊ मदत माग्न चिच्याँउछ,
लामखुट्टेको भुनभुन निम्त्याँउछ
घाउमा नून...
यात्रामा एक अर्को बिघ्न!
त्यसपछि वरपरका आवासका झ्यालहरुमा बत्तीको उज्यालो देखाइ पर्छन्
ऊ उत्तेजित हुन्छ
झ्यालहरुबाट सबै पालैपालो च्याँउछन्,
जति छिटो पर्दा खोलेथे, त्यति नै छिटो लगाँउछन्
कुनै पनि ढोकाको च्यार्र सुनाइ दिदैन।
त्यसपछि ऊ कराउँछ:
पापीहरु, निर्दयीहरु, स्वार्थीहरु!
तब लामखुट्टे पनि उडेर कतै जान्छ।
त्यहि बेला,
केही हात पर एउटा जादुयी कुप्पी देख्छ,
बालक छँदा अरबी गाथाका चित्रमा देखे झैँ।
त्यहाँ दीपक छ,
हो...यो त्यही ह...
संसारमा जादु छ...
धेरै हात पर त छैन त्यो,
तर ऊ हात त के नङ पनि सर्न सक्दैन।
पुनः एकपल्ट चिच्याँउछ:
ए निर्दयी, लोभी हो,
मलाई तिमीहरुले उपचार गर्नु पर्दैन,
बस् लात हानेर भए पनि त्यहाँ सम्म पुर्याइद्या' ओ...
फेरि लामखुट्टे उडेर आउँछ।
सडकको ओरालो भागमा ऊ तेर्सिएको हुनाले,
बगेर आएको पानीले उल्टै बगाउन थाल्छ
ऊ एकैछिन मजाले हाँस्छ:
म एक्लो भएँ,
न साथ छ, न हात छ, न मात छ, न काँध छ!
तब एउटा उर्जाले उसको शरीर भरिन्छ,
चिच्याउन थाल्छ:
म नदी झैँ कलकल बगौँ
बाघ सरी लम्कि पेट भरुँ
सर्वोच्च भई जीवन बिताउँ
सर्वोच्चसँग हात मिलाउँ।
भए छु म धेरै नै आहार
तिमीहरुका धाराका आधार
तिमीहरुका बजार बीच उभ्भेका ऐनाका सिकार।
यति भने पछि जुरुक्क उठ्छ र कुद्छ:
भएँ म आज बलवान्
यो एक्लोपना मेरो निम्ति वरदान
तिमीहरुका अल्झाउने डोरीबाट अब मुक्त, पक्का
अब एउटा साहसको वक्ता।
उठाउँछु यो जादुयी अरबी भाँडो
म माग्छु, मेरो एउटै छ चाहना
एक्लो नै भई बाँच्न पाँउ
नचाहियोस् कोही
जीवन मेरो अब तिमीहरु प्रतिको घृणा॥
पुग्छ त्यो अरबी कुप्पी सम्म,
उठाँउछ हातमा र रगड्न उत्साहित हुन्छ।
ठ्याक्क त्यहि क्षणमा,
वरपरका सब बत्ती बल्छन, पर्दा खुल्छन्
झिलमिलले उसलाई बेहुली झैँ सजाउछन्
ऊ छक्क परिरहन्छ,
सबतिर हल्लाखल्ला, ताली सुनाई दिन्छ
लौ!
आफूलाई एउटा मञ्चमा, हजारौं दर्शक माझ
घेरिएर तारिफ बटुलिरहेको पो पाउँछ!

डोरी

असार महिनामा पानी नपर्दाको क्षण,
न्यानो बिहानी घाम, दुई परदेशी चिया पिउदैः
काठमाडौं, यी सडकहरुका के अन्जाम!
इतिहासले के बताउँछ यो अलकापुरी को?
कुनै डोरी भेटाउनै सकिँदैन खै
यहाँ देखि त्यहाँ जोडिने पो!
तर,
इन्धन जति त उतैबाट आएका हुन्
कहाँ गएछन् त डोरी जति?
डाँडा छिनाइएर सडक बनेछन् त है,
के पाइयोस् त डोरी जोडिने।
ए सडक पो!
अब थाहा हुन्छ इतिहासले के बताउँछ,
ल हेर्नू त त्यो चर्तीकला...हो त्यो!
सडक हुँदै आएकाले इन्धनको टैंकीमा पसेछन्,
मुसा, झिंगा, फटयांग्रा के-के-के-के
त्यै पिएकाले यिनी यस्ता कस्ता-कस्ता हे-हे-हे-हे!
भनेपछि यिनी मिसावट हुन्?
हुन्, थिए, हुनेछन्
जथाभावी संक्रमणका मिश्रण, नतिजा।
डोरी देखाउनु भन्दा पहिले नै चुँडाइदिएछन्,
कहाँ बाट सुँघ्नु त त्यसरी,
सडकले लैजान्छ अब कता-कता
सुर्काउनी मा अल्झाउँछ...व्यथै व्यथा।
भनेपछि पहिले वास्ना आँउथ्यो रे यो शहर?
हेर्नू गन्ध को जिम्मा गनाउने ले लिनु पर्छ!
त्यो सब आफ्नो चाहनामा निर्भर गर्छ
पशु गनाउछन् तर तिनको गन्धले घिन जन्माँउदैन।
कसरी सान्दर्भिक कुरा भयो त यो खै?
खै...खै..यो कुरा कसैलाई भन्नू मन थियो, जोड्दि हाले यैँ!
तर ठिकै छ नि अब...
सडक बने, मल बने, महल भत्के, मल बगिनैरहे
मान्छे बास्ना आइरहेका छन्, चिल्लाचिप्ला पांग्रा भित्र्याउदै छन्
एक दिन फररर यहाँ हरिया पात उड्नेछन्
त्यसपछि त केको डोरी-सोरी...
सब तर्साउने भूत मात्र न हुनेछन् !
ए बाबू...
खुकुरीलाई बुझ्दै नबुझेकोको अगाडि
धारिलो खुकुरी राख्दे के होला विचार गरि हेर त अहिल्यै!
खुकुरीको कुरा कहाँबाट आयो फेरि?
हो ...त्यै खुकुरी कहाँबाट आयो यहाँ? यही
के यहाँ गहिरा तालहरु छैनन्?
छन् नि तर के गर्नु,
एकअर्कालाई बाटोमा जमेको हिलो छ्याप्न मै रमाउछन् यहाँका यिनीहरु।

दुईमध्येको एउटा परदेशी डाँडातिर हेर्दै टोलाँउदै:
ओहो! यो ठाउँ त स्वर्ग हुनु पर्ने,
बलिया मान्छे , भित्रबाट बाहिरबाट
गहिरा मान्छे, मनबाट दिमागबाट
हँसिला मान्छे, खुसीला मान्छे, फुर्तिला मान्छे, बलिया,गहिरा मान्छे।
छन् त यहाँ त्यस्ता। छैनन् र?
हा...हा
डोरीबाट इन्धन आएको भए हुनेथिए होला
संक्रमण अब फैलिसक्यो,
अब बेग्लै, नयाँ अचम्मको केही गर्नु पर्ला
काँचुली मात्रै हैन, सारा शरीरनै फेर्नु पर्ला।
त्यति नगरेसम्म:
यहाँ अहँ...धुन बज्दैन
धुन नबजेसम्म, धुन सुनाइदिदैँन
धुन सुनाइनदिए सम्म, सुनिदैन
न सुन्नेसम्म, महसुस गरिदैन,
महसुस नगरेसम्म...त्यो बल्दैन
त्यो नबलेसम्म, स्वर्ग बन्दैन
स्वर्ग नबनेसम्म, गन्ध हट्दैन
गन्ध नहटे सम्म हामी जस्तालाई आउन कसैले छेक्दैन
हामी जस्ता आइरहेसम्म, अब...
डोरी कहिले भेटिदैन...सत्य!
यस्तो विधि सम्भव होला त?
खै...अब हामीलाई के!
हामी त,
ला! यसो भएछ है, त्यसो भएछ नि...
भन्ने मात्र न हो।
यहींकालाई बुझ्नु छैन...
डोरी खोज्नु छैन...
हामीलाई के!
डुब्नु भन्दा बग्नु सजिलो छ...
र यहाँका को लागि व्यवहारिक पनि।।

कि खोजेर कि डुबेर

एउटा अनकंटार गाउँमा,
थिच्चेको ठूलो पहरा मुनी एउटा साङ्लो
अन्धकारमा छट्पटा'छ, वरपर कोही छैनन्।
ठम्याउन सक्या छैन,
के - को छ आफ्नो माथि?
पहिरोलाइ कुर्न पनि मिल्दैन!
बिस्तारै सर्न खोज्छ, सक्दैन...
उड्न खोज्छ, झनै छटपटाउँछ...
धकल्छ, फर्फराउँछ, उफ्रिन्छ,
केही पछि शिरलाई चापबाट मुक्त गर्छ।
देख्नसक्यो, अब पाउ फस्या छ
अब त आफ्नो मृत्यु आफ्नै आखाँले देख्न सक्छ...
तर पाउ डेग चल्दैन।
चिच्याएर केही हुने वाला छैन!
आशावादी भएर पनि केही हुने वाला छैन!
त्यसपछि आफूलाई रन्काउँछ:
मलाई केहीले थिच्या हैन,
मलाई मेरो पाउले रोक्या हो।
र आफूलाई धकल्छ, पाउ झरे पनि झरोस....
केही हुँदैन...थाक्छ मात्रै,
झनेै दुख्छ...झन छटपटाउँछ।
त्यसपछि निदाउछ,
सपना देख्छ,
आफ्ना माझ बसि फेरि रमाएको,
आहार खोज्दै पहरा छेउँ आइपुगेको...
झल्याँस्स ब्यूँझिन्छ:
पहरा, आहारा...
ए पहरा पो!
यस्तो पहराबाट त कति उम्के-उम्के!
त्यसपछि, आधा घण्टामै,
आफूलाई खोलामा डुबिरहेको पाउँछ।।

जादुले जादुगरबाट जादु छिन्यो

एउटा प्राणको जन्म भयो,
फर्फरायो, कल्कलायो, नृत्य देखायो
कारण दिलायो, रंग भर्दियो, सुगन्ध छर्दियो
जादु छायो, नशा छायो, रौनक छायो
एउटा बञ्जरले आफ्नो वर्षात पायो।
वर्षात झरी बन्न पायो, अन्न दाता बन्न पायो।।
एउटा आकांक्षाको जन्म भयो,
छटपटायो, मुर्मुरायो, सपना देखायो
कारण दिलायो, हात भर्दियो, फरुवा थमाइदियो
आशा छायो, निशा हरायो, रौनक छायो
एउटा पाषाणले आफ्नो प्रतिमा पायो।
उही अस्त्रधारी बन्न पायो, यक्ष बन्न पायो।।
त प्राणले औजार समायो,
अधिक खनजोतको तृष्णा जन्मायो
आफ्नै पाउमा चोट उमार्यो
चिसो बताससँगै राप गुमायो।
एउटा कविको जन्म भयो
बतास सबैतिरबाट हटाइ'दि गयो।
नयाँ किरणले नयन तिखार्यो,
नयाँ सुगन्धले स्वाद जन्मायो।

एउटा तृष्णाको जन्म भयो,
उकुसमुकुसायो, उक्सायो, तर्सायो
निभायो-बलायो-निभायो-बलायो
भ्रम फैलायो, बेरंगले भर्दियो, झुठो रंग छर्दियो
पट्टी छायो, नशा छायो, सबैमा सरीगयो
एउटा देवताले आफ्नो दानव पायो।
दानवले आँ गर्यो, पुनः बतास आयो।।
त सबथोक उडाइलग्यो, सब प्राण कठयाङ्रियो
पाउ अल्झियो, घाउ बल्झियो
परिसीमा खुम्चियो, वर्षायुक्त बञ्जर खुम्चियो।

एउटा यानको जन्म भयो,
उड्यो, उडायो, नृत्य देखायो
धुन बिगार्यो, बादल बगायो, गगन ढाकियो, नयन छोपियो
चोट छोपियो, छटपटाइयो, रुखोपना छायो।
त पातले सुल्झायो,
टिपियो, चुँडाइयो, दलियो, दलाइयो
बञ्जर वृद्धाइयो, वर्षा छेकियो।
चिसो बताससँगै राप गुमाइयो।।
एउटा कविको जन्म भयो,
बतास सबैतिरबाट हटाइ'दि गयो।

हिमाली काखको मौसम

चिसो बतास चल्छ...अत्याधिक।
हात जम्छ, खुट्टा चल्दैन...
ओठ सिलिन्छ,
आखाँ खुलाको खुलै रहन्छ।
बतास चलिरहन्छ,
भाग्न सकिदैन, छल्न सकिदैन
चिच्याउन सकिदैन
व्यक्त गर्न सकिदैन
अर्थाउन सकिदैन
रुन सकिँदैन...
सबै कुरा ठप्प
बस् बतास...बतास...चिसो बतास।
रगड्न भनेर हात जोड्न खोजिन्छ,
नजिक आउन मान्दैनन्
जसोतसो सँगै लगेर जोड्यो,
महसुस केही हुँदैन।
भाग्न भनेर खुट्टा उठाउन खोजिन्छ,
केही त उठिरा'छ, तर त्यो आफ्नै पाउ हैन...
जसोतसो पाइला चाल्न खोज्यो,
उल्टै घुँडा टेकाइन्छ।
चिच्याउन भनेर आँ गर्न खोज्यो,
मुखबाट रगत चुहिन्छ...
रगत चुहिन्छ, तर आँसु झर्दैन
ए... आँसु झरे पनि त हुन्थ्यो!
न्यानो कुरा केही त हुन्थ्यो!
तर अहँ...आँसु झर्दैन
उल्टै आँखा ठ्याप्प बन्द हुन्छ।
अन्त्यमा एउटा मुटु धड्किरहन्छ,
घडीको सुई झैँ चलिरहन्छ...
'बन्द भइहाल्छ नि कुनै दिन', भनेर आश्वासन दिन सक्ने
मस्तिष्क पनि चल्दैन
तर बतास चलिरहन्छ...सदैव...चलिनैरहन्छ।

Hope...as long as breath remains

"Hey I wanna help you",
heard a familiar sweet feminine voice.
I turned around and there she was.
Dressed in white...
Smiling, but a little shy
A little guilty, yet still smiling.
All my pains,
had faded away in an instance...
into nothing, pure nothing.
The transition from pain to
nothingness was vivid,
maybe only the transition lasted.
"Why would you wanna help me?", I asked.
Her face turned pale and she blushed as she said, " because I love you"
I laughed...after a long long time...
Not because I was amused
but because I was still dreaming of such absurdities
but still...my hope and desire wasn't dead
So I told her, "you cant love me...
you said you didnt care...no one can love me"
"why?...see i'm sorry for everything...", she said
holding my hand in hers
as a brand new doubt took over me,
I quickly pulled off my hands...
"no you're not real"
"yes I am", and she started crying
and then it started raining,
with lightnings and thunderstorms.
There she stood...
Cold, crying, shivering
I had to...
and I did...
held her tight in my arms...and did whatever I could to keep her warm....
but all that melted in an instance,
she just passed through my fingers...like sand
yes...sand
as I still lay there bleeding from a gun shot in the middle of the desert

जीवित शरीर कहिले मर्दैन

एक परका नाता पर्ने बुढाको अन्त्येष्टिमा
म पनि पुगेको थिएँ हिजो।
चिता जलिरहँदा,
'देह सकिएपछि एउटा मानवको असर सबै सकिन्छ...'
'देह सकिएपनि एउटा मानवको सारलाई, मायालाई
आफ्नो हृदयमा कतै राखि,
सदाको निम्ति आफू भित्र जिउँदो राख्न सकिन्न...',
भन्ने जति सबै कि त टोलाइरहेका थिए,
कि त रोइरहेका।
तर एकथरी ति बुढाका जवानीका प्रसंग केलाउँदै थिए,
म उनीहरूको छेउमा गई उभ्भेँ।
उनीहरु मध्य एउटा बताउँदै थियो,
कसरी आफ्नो दुईवटा असफल प्रेम
र पछि श्रीमतीको असामयिक निधनपछि,
नारीबाट कहिले सुख पाउने भईन जीवनमा,
यानी, कहिले खुसी भई बाँच्न नसक्ने भएँ भविष्यमा,
भनी झण्डै आत्महत्या गरेका थिए रे!

तर जो या जसले हामी मानिसको भविष्य निर्धारण गर्छ,
उसको योजना अर्कै रहेछ
८० वर्षको उमेरमा अविवाहित देह त्याग गरेका उनको
जवानीको त्यो प्रसंग सुनेर
त्यो सानो समुहमा भएका जति सबै आश्चर्य मानि भन्दै थिए,
"तर मैले देखेको या चिनेको मध्य,
सबैभन्दा भाग्यमानी र खुसी व्यक्ति त यिनी नै थिए"

तिमी र मेरो बीचमा रहेका सारा सम्बन्ध

म बलवीर हुँ,
यो अन्धाको देशको टेलिस्कोप हुँ
म यहाँको सबभन्दा बुद्धिमान पशु हुँ।
यहाँ मेरो मनमानी चल्छ,
तिमी हैन भन्छौ, तर हो।
तिमी मेरै कुरा गर्छौ हरदम,
मेरो इसारामा तिम्रो सारा जीवन चल्छ।
मैले रोक्दे भनेँ भने तिमी रोकिन्छौ
मैले खोल्दे भनेँ भने तिमी चल्न थाल्छौ।
मेरा रुप अनेक छन्,
तर सबै मै हुँ।
मैले धेरै मेहनत गरेर तिमी माथी यो नियन्त्रण पाएको हुँ।
म तिमी बाटै आएको हुँ, तर तिमी हुइन!
म तिमी जस्तै हुँ भन्छु, तर तिमी हुइन!
किनभने तिमी कमजोर छौ, म छुइन,
तिमी रुञ्चे छौ, म छुइन।
तिमीलाई चर्न नदिएका सिंहहरु मारि म आइपुगेको हुँ
त्यस्ता सिंह मारेकोले त म तिम्रो देवता बनेको हुँ।
सिंहसँग जति डराउँथ्यौ, मसँग पनि त्यति नै डराउँछौ,
फरक केवल यति हो, म गर्जिन्न, तिमी त्यसलाई भद्रता सम्झन्छौ।
तर तिमीलाई थाहा नहोला, म सिंहलाई परास्त गर्ने त्यो किटाणु हुँ,
सिंहले तर्साउँथे, म त आत्मालाई नै बिमार पारिदिन्छु।
तिमी चियाको गफ दौरान मलाई बुझ्छु भन्ठान्छौ,
मेरो कुरा गर्दा, विश्लेषण गर्दा आफुलाई एक विद्वान् ठान्छौ।
म तिम्रो बाटो आउँदा तिमी अड्छौ र टोलाउँछौ
म तिम्रो बाटो आउँदा तिमी अड्छौ र टोलाउँछौ।
तिमी कहिलेकाही मसँग रिसाउछौँ,
तर मेरो एक शब्द सुनी फेरि बरफ झैँ पग्लन्छौ।
त्यसैले तिमी अन्धो हौ, म टेलिस्कोप हुँ
तिमी पटमुर्ख हौ, म मुर्ख हुँ।

अब तिमीलाई मनका अरु केही कुरा भनौँ
तिमीले आफैँ त कहिले बुझ्ने वाला छैनौं:
खास मेरा चाहना कमजोर छन्
म आफैँ पनि कमजोर छु
तिमी त झन् दुर्बल छौ,
त्यसैले त म तिम्रो नेता भा'को छु।
भन्ने हो भने मेरो पनि आफ्नै दिमाग चल्दैन
म त तृष्णा र छट्पटीको यन्त्र मात्र हुँ
मैले आफैँलाई त जित्न सकेको छुइन
म त केवल अन्धालाई शासन गर्दै छु।
न म मा असली ज्ञान केहीको छ,
न मैले केही ठोस बुझ्याछु,
तर तिमी कस्तो होलौ त?
म जस्तो तिम्रो अगुवा बन्या छु।
म टेलिस्कोप त हुँ, तर अंक बाहेक केही देख्दिन,
म बुद्धिमान पशु त हुँ, तर ऐनामा आफुलाई नै खास चिन्दिन।
म मा न माया छ, न सद्भाव छ, न ज्ञान छ, न विवेक छ
न मुटु छ,न हाँसो छ, न बुझाई छ, केही न केही छ।
म भड्किन्छु, तड्पिन्छु, अंक सुन्ना साथ चरम आनन्दमा पुग्छु।
तर तिमी मलाई मान्छौ, म जस्तोलाई!
तिमी म मा भर गर्छौ, म सस्तोलाई!
खास भनौँ भने मलाई तिम्रो वास्ता छैन,
मलाई कसैको पनि वास्ता छैन।
तिमी महसुस गर्न सक्ने सम्मको भईदिएको भए गर्थ्यौ होला,
तिम्रो र मेरो बीचमा कुनै भावनात्मक डोरी नै छैन।
न मैले तिमीलाई कहिले केही भन्नु पर्छ,
न तिमी सुन्न आतुर छौ।
न मैले आफ्नो विकास गरी तिम्रो कदर गर्नु पर्या छ,
न तिमीले आफ्नो विकास गरि मलाई आदेश दिनु पर्या छ।
न तिम्रो अगुवा बन्न मैले तिम्लाई जित्नु पर्या छ ,
न आफ्नो अगुवा छान्न, तिम्ले केही गर्नु पर्या छ।

जे भए पनि,
तिमी र म मा एउटा समानता छ:
हामी दुबै गिदी चलाउँछौ,
हो....बुद्धि हैन, विवेक हैन, मन हैन,
हामी बस् गिदी चलाउँछौ
बस् विकास हुन नसकेको गिदी चलाउँछौ।
फरक छ:
जुन टेलिस्कोपको म कुरा गर्दैछु,
त्यसबाट म केवल प्रतिबिम्ब देख्छु: गणितीय
तिमी त झन् अन्धा, तिमीले के देख्लौ!

सँधै झैँ बकम्फुसे कुरा त गरियो।
तर तिमीलाई आज म एउटा पहेली छाडेर जान्छु:
तिमी गिदी चलाई, अझै आस गर्दै बस्छौ,
एकदिन घोर बर्षा भई सबको फलिफाप हुनेछ।
तर म त्यस्तो बादल होईन,
बर्षने बादल आएपछि, तिमी आफैँलाई भित्र कतै महसुस हुनेछ।।

बेतालको ताल

यो सानो ताल,
अल्मलिएको यि भीमकाय सागरका बीचमा...
हुने गर्थे यि सागर कहिले जीवनका प्रतीक
जन्म दिन्थे यिनले कहिले प्राणी चमत्कारी अधिक।
यि सागरमा पौडन्थे कहिले ति अर्थ दिने बहान
अंधकारमा ज्योति छर्ने ति प्रारम्भिक कहान।

यो सानो ताल,
भरिन छ बाध्य छालसँगै आउने कुपोषित द्वारा...
तर हुने गर्छन् यि सागर अहिले मात्र गहनाका अनुयायी
जन्म दिन्छन् यिनले अहिले प्राणी भ्रमित , आत्माका कसाँई।
पौडन्छन् यिनमा अहिले ति अर्थ तृष्णित बेकुफी
मनले छुन खोजे महसुस हुने केवल जालसाज र मायूसी।

यो सानो ताल,
कति आफ्नो अस्तित्व बनाओस् छालका भरमा
अब त जागोस् र भरियोस् आफ्नै हृदयको तालमा।
आओस् ए कोही माझी...टिपी लगोस् ति सारा हिले जति लाई
चोखो बनोस् यो ताल, यसपल्ट जलको श्रोत बन्नलाई।
ब्यूँझुन ति सारा प्राणी जसको निश्चलतामा आधार छ,
बनाउन बाँध,छाल रोक्न...ठूलोमा हैन गहिराइमा सार छ।

डक्टर श्रीकृष्ण

यो एउटा गाथा हो:
एउटा केटो थियो छिमेकमा,
सँधै टोलाईबस्थ्यो रे...
न कहिले हाँस्थ्यो रे, न खासै केही भन्थ्यो रे
बरु बेला-बेलामा भक्कानो छाडेर भने रुन्थ्यो रे।
एकदिन बारीमा गई तिखो काँडा लिई,
छातीमा घोपी चिच्यायो रे:
" एकदिन यो सारा दुखाईलाई रगतसँगै बगाएर फ्याँकिदिन्छु"
बा-आमाले उसको कुरा सुनि ,
मुख बिगार्दै भने रे,
"थुक्क साला! कमजोर कमजोर कमजोर कमजोर"
उसले भने शिर ठाडो राख्दै जवाफ दियो रे,
" कमजोर हैन...बिमार बिमार बिमार बिमार"

होस्टेल, ज्योतिष, पूजा, उदाहरण,
सबै विधि अप्नाएपनि,
उसको खाट कपडा सँधै भिजेकै नै पाउँथे रे।

एक पानी र चट्याङले संसार भिजेको रात,
कुन जन्मको पाप भोगिरा'छौँ भनि
टाउकोमा हात राखि बा-आमा गनगन गरिरहँदा,
अचानक ढोकामा ढकढक आवाज सुनाइ दियो रे...
को होस् तँ चोर डाँका!
भनी विस्तारै ढोकाबाट बा' ले सोध्दा,
उताबाट जवाफ आयो रे,
" मलाई एकैछिन बस्न दिनु न... धेरै गाह्राे परिसक्यो"
गाली गरि हुँदैन भन्दा पनि त्यो मान्छे जान नमाने पछि,
बा' चैँ ले पुलिसलाई खबर गर्छु भनी धम्की दिए रे
जसपछि,
"म जथाभावी मान्छे होइन...डक्टर हुँ... एउटा बिरामी छ"
भने पछि बल्ल फेरि पाप लाग्ला भनि डराएर,
ढोका खोल्न हात तेर्साए रे!

दिव्य ज्योति अनुहारमा झल्केको,
कालो लुगा लगाएको...
सो डक्टर... एउटा निदाएको सानो बच्चा सहित
धन्यवाद भन्दै भित्र पस्यो रे!
र बच्चालाई सोफामा सुताई,
अनेक औषधि आफ्नो ब्यागबाट निकाल्यो रे!
के को हल्लाखल्ला भनेर,
केटो पनि आफ्नो कोठाबाट बाहिर निस्कि टोलायो रे,
डक्टर र केटाको आँखा जुद्दा,
कहिले न-चम्केको झैँ उज्यालो बिजुली
र कानै थुन्नु पर्ने गरि चट्याङ सुनाइ दियो रे!
एउटा सुई बच्चालाई लगाइदिदैँ...
बिस्तारै डक्टरले बा-आमालाई सोध्यो रे,
"तपाईंको छोरालाई कता उपचार गर्दै हुनुन्छ खै?"
एकअर्काको अनुहारमा ट्वाल्ल परेर हेरि,
बा-आमाले एकैचोटि भने रे,
"उपचार? हाम्रो छोरा रोगी हो र? तपाईंले कुन आधारमा भन्नु भयो है!"
बच्वाको निधारमा हात राखि,
हाँस्दै डक्टरले अनि भन्यो रे,
" लौ...हामी सबै रोगी हैनौँ र?
मान्छे भनेकै रोग हैन र?
हाम्रा सारा भावना र सोच रोग हैनन् र?
यो संसारनै हाम्रो अस्पताल हैन र?
मान्छे भनेकै रोग ठम्याइ औषधि बनाउने प्राणी हैन र?"

लौ कवि बन्न नखोज्नु डक्टर...सिधा भाषामा कुरा गर्नु
भनी बा' ले हप्काए 'छि,
डक्टरले एउटा चुरोट बाल्दै सब कुरा अर्थाए यिः
जुन कुराले शरीरलाई अप्ठेरो पार्छ, त्यै कुरा नै रोग हो
छाती भित्र महसुस हुने त्यो भावना 'नि त शरीरकै न भाग हो
तपाईं पनि रोगी, म पनि रोगी, यो बालक पनि रोगी, तपाईंको छोरा पनि रोगी
योगी पनि रोगी, राजा पनि रोगी, मुर्ख पनि रोगी, मजदुर पनि रोगी
कसैको लागि योग, त कसैको लागि शक्ति
त कसैको लागि भोग, त कसैको लागि जाँडरक्सी
यि सब न हुन आ-आफ्नो लागि औषधि
गर्छन सबै सबथोक रोग हटाउन, स्वस्थ्य बनि हिँड्न सक्न।
तपाईं हामी पर्यौँ भाग्यमानी, ठम्यायौँ हाम्रो सरल रोग चलाउछौँ त्यै अनुसारको औषधि कदम
तपाईंको छोरा पर्यो विचरो..आफैँले बुझेन आफ्नो रोग जटिल।
उपचारको पहिलो कदम भनेकै रोग ठम्याइमा छ,
रोग ठम्याएपछि आधा दुखाइ त यसै कम भई नै हाल्छ।
तपाईंको छोराको रोग छ जटिल, म जाबोले के ठम्याउँ र!
ऊ आफैँले ठम्याउने छ, तर तपाईंले एउटा काम गर्दिनु पर्छ..

के गरौँ त डक्टर...म जे पनि गर्छु आज र यहीं
यदि त्यसले पार्ने छ मेरो छोरालाई पूरै निरोगी।

हाहा...निरोगी त मृत्यु पछि मात्र भइन्छ
ऐले त शरीर रहुन्जेललाई कामचलाउ औषधि मात्र बनाइन्छ
तपाईंको छोरालाई औषधि हैन, रोग पत्ता लगाउनु पर्या छ
त्यसको निम्ति तपाईंले उसलाई एउटा बाँसुरी किनेर ल्याइदिनु पर्छ
त्यसपछि आफ्नो मात्र हैन, साराको रोग उसले ठम्याउने छ,
र आफ्नो सुन्दर धुनले सारा रोगीलाई उसले हँसाउने छ,
त्यसपछि बाधामा अल्झने हैन आफ्नै राधा लठ्याउने छ,
दुखाइमा छटपटेर लङ्गडेर हिँड्ने सारालाई अनि उसले सुन्दर नृत्य नचाउने छ।
डक्टर यति भनी अचानक बच्चा सहित गायब भए रे,
ट्वाल्ल परेका बा-आमा,
सबै कुरा सुनिरहेको छोराको आँखामा आँसु र दैविक मुस्कन देखी धेरै बेर छोरालाई अंगालो हालि घ्वाँ-घ्वाँ रोए रे।

यसरी,
एउटा गाथा थियो यो भएको केटो छिमेकको बारेमा,
आफ्नो र अरुको रोग ठम्याइ,
अया भन्दै नबस...
दुख्यो भन्दैमा जथाभावी नगर...
दुखाइमा हैन रोगमा ध्यान देऊ भनी
सही उपचार गर्दै, सिकाउँदै..बाँचेको
आजको कृष्णको पहिचानको बारेमा।।

कुरा बुझ्नेको भूतै कमारो

के ढाँट्नु साथी,
उसलाई मैले विशेष बनाइसक्या थिएँ।
त्यै परी, सपनाकी रानी
दुई आत्मा एक शरीरको बकवास।
सौन्दर्यकी खानी,अझ राजकुमारी पनि
राम्रो चरित्र र मायाकी देवी,
एक दुर्लभ कुमारी,
यस्तै त्यस्तै भ्रम र अन्धबिश्वास!
उसको धारणामा मेरो अस्तित्व टिक्न थालेको थियो
लौ त!
रानीले बेवास्ता गर्दा,
म त सानो झिनो- मसिनो प्रजा बिजोगी
कुमारीको आँसु निकाल्ने पहिलो पुरुष नहुने कल्पनामा,
म त कमजोर, हुतिहारा, मजाक,रोगी।
परीलाई उड्न दिने मूर्ख
आत्मालाई सम्मान गरिन पटमूर्ख !
सच्चा माया लिन सकिन थुक्क!
दुर्लभ काँचो फल ननिल्ने, मर तँ!

तर साथी,
त्यै दुर्लभ
रानी,कुमारी,राजकुमारी,परीले
एकदिन...सबैले झैँ र्याल चुहाएको देख्दा
म त ओहो! समयमै कुरा बुझेको भाग्यमानी

प्रेमको बौद्धिकता

सुन न...
भन्दै एकरात आवाज सुनाई दियो
लामो सास फेर्दै त्यो आवाजले भन्योः
मलाई यहाँ बाट लिएर जौ न...छिटो..
यहाँ मेरो मन छैन..
यहाँ विषालु सर्प र डस्ने किरा बाहेक केही छैनन्।
मलाई सास फेर्न पनि अप्ठेरो भईसक्यो..
छिटो...केही गर न...
नत्र म तिमीलाई नै छाडि मर्न बाध्य हुने छु।
मैले केही भन्न सुरु गरेको मात्रै थिएँ;
अचानक मेरो आवाज पातलो हुँदै गयो,
म बोलि त रहेको थिएँ...
तर आफ्नो आवाज केही सुनाईदिईरहेको थिएन।
विस्तारै, त्यो आवाज चारै तिर गुञ्जियो,
“ मलाई थाहा छ, तिमीले के भन्ने छौ भनेर,
तिमी बलियो हुनु भन्छौ,
तिमी विषलाई अमृतमा बदल्न खोज्छौ
तिमी घाउ बाटै आनन्द प्राप्त गर्न चाहन्छौ
हरेक दुस्टताको छिटालाई हाँसोको सागरमा खसाई,
त्यसको तुच्छ अस्तित्वलाई सागरको महिमतामा विलिन पार्दिन खोज्छौ..
तर आज तिमीलाई म केही भन्छुः
आफ्नो आत्मालाई रुवाएर गरेको कर्म के कर्म!
पराईलाई हँसाउने चक्करमा,
तिमीले मलाई हँसाउन छाडिसक्यौ..
बलियो देखिने चक्करमा आफैँ कमजोर भईसक्यौ।
कि मलाई तिमी संसारमा त्याग्न देऊ,
कि मलाई मेरो तिमी फिर्ता देऊ..
मलाई हेलचेक्र्याईँ नगर..
मेरो मन दुख्छ,
र मलाई थाहा छ...
मेरो दुख्दा तिम्रो पनि दुख्छ।
विष कहिले अमृत बन्न सक्दैन,
उल्टै तिमी भित्र बरु विष को असर फैलिँदै छ
म भन्दा पहिले म तिमीलाई मर्न दिन्न,
म तिम्रो बिछोड सहन सक्दिन..
ल त...
आज रात भरमा मलाई पहिले झैँ,
च्याप्प अंगालोमा हालेर कतै पर लिएर जौ,
या त भोली बिहान आखाँ खोल्दा,
मेरो लाश हेर्न तयार हौ”

गहिरो खाल्डो

तँपाई मध्यरातमा ब्यूँझिनुहुन्छ,
र महसुस गर्नु हुन्छः त्यो एक्लोपना...
कोई त होला!
अँ...त्यै एउटा त छे, जे भएपनि
र फोन थिच्नुहुन्छ....उठ्दैन!
र तर्कना गर्न थाल्नु हुन्छः अनेकौँ
शंका गर्न थाल्नु हुन्छ...
ऊ अरुसँग सुतेको, हाँसेको, टाँस्सेको ईत्यादि।
र आफुलाई त्यो खाल्डोमा खसाउनुहुन्छ।
तर जसो तसो चित्त बुझाई निन्द्र पारि भोली पल्ट उठ्नुहुन्छ...
र नयाँ जन्म भनी, केई गर्छु भनि तात्तिनुहुन्छ..र बाहिर निस्किनुहुन्छ ..
काठमाण्डौँ शहरको पहिलो मान्छे देख्ने बित्तिकै,
तँपाईका सबै राप सेलाएर जान्छनः
त्यै बासी मानसिकता, त्यै खोक्रा चाहना
त्यै कमजोर हेराई, त्यै भाँच्या हिँडाई
त्यै दुर्गन्ध, त्यै बकवास, त्यै मै-हुँ-वाद
त्यै उपबुज्रुकता, त्यै अज्ञानता, त्यै सान,स्वाङ, आत्मामा रहेका भ्वाङ
यो शहरले तँपाईका सारा ज्वाला निभाईदिन्छ,
यहाँका मान्छेले तँपाईका सारा सपनालाई उडाईदिन्छन्...
र तँपाईलाई सपना देख्न सक्ने मानवभन्दा,
दिसा जम्मा गर्ने पशु भई फुर्ती लाउन मा मजा छ भन्छन्।
र तँपाइ फेरी त्यै खाल्डोमा खस्नुहुन्छ।
खाल्डोमा खस्दा-खस्दा कायल भईसक्नु भएको तँपाई,
एकदिन त्यसरी नै मध्यरातमा ब्यूँझिनुहुन्छ…
र यसो विचार गर्नु हुन्छः
साला! म त खाल्डोमै हुर्केको मान्छे...
र हाँस्नु हुन्छ एकैछिन...मजाले....
जुन खाल्डोको त्रास राखि कर्म गर्छन् वरपरका जन्तु सबै...
म त त्यै खाल्डोमा हुर्केको मान्छे..
त्यै पनि हाँस्न सकेको मान्छे....
र झनै जोडसँग हाँस्नु हुन्छ...
सबै कुरा माथी हाँस्नु हुन्छ...
र खाल्डोलाई स्विकार्नु हुन्छ...
र भन्नु हुन्छः
“लौ त...तिमरु हवाई मार्ग बनाओ...म सुरुङ बनाउँछु”
र सुसेल्दै सुरुङ खन्न थाल्नु हुन्छ...
तँपाईलाई था’छः
जसले सुसेल्न सक्यो...उसले असली मानत्व हासिल गर्यो

In need of someBODY at midnight

Damn...
this feeling at the middle of the night!
There are things I can be happy from:
sleep, the stars, clouds, cool breeze...
common sense, life itself....
and then there is you....
a person I WANNA be happy from